God heeft de hele schepping lief

De eerste Bijbelboeken van de Joodse Schrift gaan over de ontstaansgeschiedenis van de
schepping en van het volk Israël, waarbij in verhalende vorm aanwijzingen te vinden zijn
voor hoe te leven. Met het Sinaïtisch verbond[1] werden meer richtlijnen gegeven over de
geadviseerde leefwijze om niet opnieuw in slavernij te vervallen.
Het Nieuwe Testament bevat de evangeliën over het leven, het onderricht en het
verzoenend lijden, het sterven en de opstanding van Messias Jezus. Het bevat de
pastorale brieven en de Openbaring van Johannes (een Joods troostboek voor Joodse
hoorders) en is in enkele tientallen jaren geschreven.
Daarom bevat het Nieuwe Testament wel aanwijzingen over de geloofsleer en ethische
richtlijnen voor mensen, maar geen richtlijnen voor hoe om te gaan met dieren, terwijl
daarvoor in het Eerste Testament wel aanwijzingen te vinden zijn.
Denk bijvoorbeeld aan de sabbat, waarin behalve mensen ook dieren en het land rust
wordt gegund.
Een richtlijn voor dat land is het sabbatsjaar, waarin bewerkte grond na zes jaar het
zevende jaar niet ingezaaid mag worden om niet uitgeput te raken. In de Talmoed worden
richtlijnen nog verder uitgewerkt: zo is daar te lezen hoe de mens voorzieningen kan
treffen waarbij soorten planten het best kunnen groeien, en welke combinatie van planten
vermeden moet worden omdat ze elkaar negatief beïnvloeden. Ook staan er aanwijzingen
in hoe woestijnvorming tegen te gaan en bodemerosie te voorkomen.
 
Wat dieren betreft: in de ark, op goddelijk bevel                       
gebouwd door Noach, zo gaat het verhaal, werden
behalve acht mensen ook talloze dieren gered.
Volgens Spreuken 12 hebben dieren een ziel, en de
rechtvaardige zorgt goed voor zijn dieren.
De sjechita, de Joodse wijze om ritueel te slachten,
is veel diervriendelijker dan wat er in abattoirs gebeurt.
Had een milieucrisis voorkomen kunnen worden
als iedereen zich aan de richtlijnen, gegeven in de
Talmoed, gehouden had?
In 1972 vroeg de Club van Rome, een organisatie
van tientallen onderzoekers, technocraten en
zaken-mannen, met het rapport ‘Grenzen aan de
groei’ aandacht voor het probleem van uitputting
en vervuiling van de aarde.
Sindsdien is het bewustzijn gegroeid dat met het
oog op vermeerdering van de wereldbevolking
industrialisatie en consumeren niet onbegrensd
kunnen doorgaan. Er is meer aandacht voor het
milieu gekomen, voor schone lucht, voor planten en voor dieren en er zijn zeker initiatieven
geweest tot klimaatverbetering, maar is het voldoende?
 
Paus Franciscus riep in 2015 in een pastoraal schrijven, getiteld ‘Laudato Si’’, op tot
aandacht voor het milieu om een klimaatcrisis af te wenden. In oktober 2023 kreeg deze
encycliek een update, ‘Laudate Deum’.
Omdat de mens verantwoordelijk is voor de klimaatcrisis, is de mens eveneens
verantwoordelijk voor de oplossing daarvan, kunnen we daar lezen.
God heeft de hele schepping lief, God heeft de wereld niet geschapen opdat wij er een
zootje van maken, maar Hij roept ons op Zijn medewerkers te zijn en te doen wat in ons
vermogen ligt om een crisis af te wenden. De Hebreeuwse Schrift rekent dit tot
levensheiliging.
[1] Het verbond van God met Israël, gesloten op de berg Sinaï, zie Exodus 19
Louise Katus,
Lid van de Classicale Commissie Kerk en Israël Veluwe
terug